Ο άγιος κι ο καλλιτέχνης

Ο άγιος και ο καλλιτέχνης συνιστούν ένα παράδοξο είδος βασιλιά που διόλου δεν θέλει να βασιλέψει. Αυτοί (ίσως και με την προσθήκη του σοφού) προσφέρουν σε όλες τις εποχές το πρότυπο του ανθρώπου που σκέφτεται σύμφωνα με τον εαυτό του, που δεν κολακεύει, που δεν ζητά επαίνους, που δεν ιδρύει σύλλογο με καταστατικό. Αυτοί όμως είναι και οι μόνοι που τιμώνται απο τους επιγόνους. Αυτοι οι τρεις μόνοι τους φτιάχνουν την ανθρωπότητα. Γιατί, με τη δραστική άρνηση της κοινωνίας, αποτελούν αμέσως κοινωνία. Ο άγιος κι ο σοφός, είναι σπάνιοι. Η μετριοφροσύνη κάποτε τους συγκεντρώνει σε ρεύμα, κοπάδι, Εκκλησία ή Ακαδημία. Ό,τι αναπτύσσσει όμως δεσμούς αλληλοπροσδιορισμού μοιραία εκπίπτει σε "κάστα". Κι οι κάστες γκρεμίζονται άλλοτε αφότου με τρόπο φυσικο κλείσει ο κύκλος τους κι άλλοτε ως στόχος κάποιας ανατροπης. Ο καλλιτέχνης αντιθέτως είναι από την κλίση του αδιάφθορος. Δεν θα εκφράσει τίποτε άλλο εκτός από τον εαυτό του - ακόμα και στη στράτευση του, θα συναντήσει την έκφραση των πολλών, δεν θα προσδιοριστεί από αυτήν. Κι από αυτό μπορεί κανεις να καταλάβει την αξία των τεχνών. Αυτή η αξία δεν ταπεινώνει. Εξυψώνει. Αυτη η ανισότητα του να στέκεται πάντα απέναντι γεννά την ισότητα, γιατί αφυπνίζει την ανθρώπινη αξιοσύνη κι ελευθερία.

Λένε πως ό,τι θαυμάζει κανείς το φτάνει. Έτσι πρέπει να ειναι τελικά.