Εξ αφορμής

Στον ένα και κάτι χρόνο μου στη μπλογκόσφαιρα έχω διαβάσει πράγματα τόσο υπέρογκα που σχεδόν πάντα μου έκοβαν μια και καλή τη διάθεση για κουβέντα. Όταν αρχίζουμε από τη Βαβέλ, είναι μοιραίο να καταλήγουμε σε αγοραίους υστερισμούς. Έτσι περασε αυτός ο χρόνος και πολύ σπάνια πήρα την απόφαση να μιλήσω για θέματα που δεν αρχίζουν και τελειώνουν σε μένα. Κι ο λόγος που το κάνω τώρα δεν είναι άλλος από το ότι έχει ανοιχθεί μια κουβέντα για το περιβάλλον και τη φύση της μπλογκόσφαιρας στο οποίο και τα δικά μου γραφτά αναπνέουν.

Τον κο Τσαγκαρουσιάνο και τους μπλογκερ που υποστηρίζει στο editorial του πως του επιτέθηκαν δεν τους γνωρίζω προσωπικά. Ξέρω ωστόσο οτι σε πολλά οι αντιλήψεις μας είναι διαφορετικές και διαφορετικός ο τρόπος που αντιλαμβανόμαστε το τι υπηρετεί ο χώρος των μπλογκ σε προσωπικό επίπεδο. Έχω διαφωνήσει σε τρία τουλάχιστον δικά μου ποστ που μπορώ να θυμηθώ, με τον τρόπο που χειρίστηκαν γλωσσικά και ψυχολογικά κάποιες καταστάσεις. Αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία. Προσπάθησα πάντα να κοιτώ περισσότερο αυτά που γίνεται να μοιραστώ με κάποιον παρά αυτά που μας χωρίζουν.

Όμως το θλιβερό πράγμα, που δεν είναι καθόλου άλλη ιστορία, είναι πως και στην πρόσφατη αντιπαράθεση και σε άλλες παλαιότερες, έρχεται να χρησιμοποιηθούν για τους σκοπούς μιας διαμάχης στοιχέια που αντλούνται από την προσωπική ζωή των άλλων. Κι επειδή πρέπει να εξηγουμε (αλοίμονο) και τα αυτονόητα ακόμη, προσθέτω πως σε μια κοινωνία όπου είναι φυσικό ν' αναρωτιέται κανείς μήπως θα διαβάσει την ιδιωτική του ζωή στις αυριανές εφημερίδες ή στα αυριανά ποστ, ούτε ειλικρίνεια μπορεί να υπάρξει πια ούτε σεβασμός.

Υπάρχει και κάτι άλλο. Αποσπώντας και παραθέτοντας μια φράση ή μια πρόταση από ένα βιβλίο, ο αναγνώστης που ενδιαφέρεται μπορεί ν' ανατρέξει στο πνεύμα ολόκληρου του κειμένου. Μ' ένα ποστ αυτό δεν μπορεί να γίνει, μολονότι πιο αναγκαίο γιατί, πρώτον, πρόκειται για κείμενο όπου η διάθεση της στιγμής λογαριάζει περισσότερο. Δευτερον, γιατί κάθε ποστ κουβαλά μια αυστηρή επαλληλία με την ιδιοσυγκρασία και τον χαρακτήρα του γράφοντος. Υπάρχει σε πολλές περιπτώσεις ένα ψυχόρμητο να βλέπει κανείς καταστάσεις του παρελθόντος σαν άμεσο παρόν και αυτά που αισθάνεται τώρα σαν ιστορία - και τα μικροπράγματα ακόμη. Όταν λοιπόν τον Χ τον ενοχλεί κάτι και τον πειράζει δεν απαντά ο ίδιος αλλά το προσωπείο του τοποθετημένο σε ένα άλλο περιβάλλον, αυτό των λέξεων. Ίσως αν το κοιτάξει κανείς από αυτή την πλευρά βρεί μια καλύτερη ερμηνεία ορισμένων λόγων που επαναλαμβάνονται τόσο πολύ όπως χυδαιότητα, χυδαίος, συκοφάντης, υβριστής και άλλα ωραία.

Οπωσδήποτε έχω την ιδέα πως θα προχωρούσε κανείς κάπως καλύτερα στην επίλυση ζητημάτων που φτάνουν να ξεπερνούν κάποια όρια, όταν το προσωπείο παραμερίζεται, παύει να υπεισέρχεται ως μεσάζον και αντ' αυτού κανονιζεται μια προσωπική επαφή για να δοθουν ειλικρινείς κι αμοιβαίες εξηγήσεις. Διαφορετικά, μια καθαρά ψυχολογική συμπύκνωση κι ανατροπή ενός κείμενου "επι προσωπικού" καταλήγει ισοπεδωτική όταν γίνεται απόπειρα να προσεγγιστεί με καθαρά αναλυτικά μέσα. Δεν είναι πια η όποια ρητορική εικόνα που ραπίζει τον αναγνώστη αλλά ο ψυχολογικός ρυθμός στον οποίο καλείται να κινηθεί για να το προσλάβει και να το αντικρούσει. Κι όπως είχα γράψει σ' ένα άλλο σχετικό ποστ "(...) το να κάνεις τον αλλο να νοιώσει με ακρίβεια, χωρίς μείωση και χωρίς υπερβολή, μιαν ευαισθησία είναι πολύ δύσκολο πράγμα."

Αν και περιττό να το σημειώσω, σκοπός εδώ δεν είναι να παραμορφώσω ή να κολοβώσω - θα ήταν τερατώδες - μια κατάσταση. Μπορεί η προσέγγιση μου να είναι στραβή αλλά νοιώθω πως απευθύνομαι σε καλόπιστα ώτα που στέκονται στην περιφέρεια, αν όχι πιο πέρα, μιας διαμάχης κι αναρωτιούνται αν υπάρχει κάτι το οποίο να μπορεί να κρατηθεί από αυτήν.

Υπάρχουν και οι κακόπιστοι βέβαια. Και με το παραπάνω.

ps. Για το ίδιο ζήτημα του εντιτόριαλ, μια ακριβής προσέγγιση του Ολντ Μπόυ εδώ και το κείμενο του Ελέφαντα εδώ